Dlaczego Polacy nie modernizują budynków i palą tanim węglem?

27 października 202027 października 2020 Termo

Liczba jednorodzinnych budynków mieszkalnych przekracza w Polsce 5 mln [1]. Standard energetyczny aż 72% z nich (3,6 mln budynków) jest niski albo bardzo niski [2]. 29% budynków wykorzystuje przestarzałe, ponad 10-letnie kotły węglowe [3] a zaledwie 1% wszystkich budynków w Polsce można uznać za energooszczędne [2].

Bo nie mają pieniędzy – z problemem ubóstwa energetycznego według szacunków Instytutu na rzecz Eko- rozwoju borykało się w 2013 17,1% Polaków [4]. Gdyby zostawało im więcej pieniędzy w kieszeni na koniec miesiąca to może by robili inaczej. Trzeba więc albo im tych pieniędzy więcej pozostawić, albo dać dotacje na planowane przedsięwzięcie.
Bo nie mają know-how. Doradcy energetyczni mogą pomóc im w przygotowaniu i realizacji kompleksowych projektów.

Dlaczego instytucje finansowe nie finansują remontów budynków jednorodzinnych?

Bo koszty transakcyjne są zbyt wysokie (małe projekty). Doradcy energetyczni lub gminy mogą wykonać część pracy za instytucje finansowe i powiązać projekty w pakiety, co może spowodować, że takie inwestycje staną się dla instytucji finansujących Uproszczona procedura oceny ułatwi i skróci czas potrzebny na przygotowanie projektu.
Bo ryzyko związane z transakcjami w tym sektorze jest duże, a zdolność kredytowa klientów Fundusz gwarancyjny mógłby pomóc ograniczyć ryzyko i zwiększyć zdolność kredytową

Głównym źródłem (87,2%) środków finansowych na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych są według Instytutu Ekonomii Środowiska zasoby własne. Poziom zainteresowania realizacją inwestycji termomodernizacyjnej (rysunek 2.1), właścicieli budynków nieocieplonych, o wartości 30 tys. zł wzrasta wraz z wielkością dotacji: dla dotacji 10% wynosi 14%, dla dotacji 20% wynosi 25% a dla dotacji 30% wynosi 41% [2].

Koszt kompleksowej, głębokiej termomodernizacji budynku jednorodzinnego będzie przekraczał 30 tys. zł. Wynika to z większego zakresu pracy, które będą obejmować:

wymianę lub modernizacja źródła ciepła, instalacji c.o. i w.u.,
ocieplenie przegród zewnętrznych,
wymianę stolarki okiennej i drzwiowej,
modernizację systemu wentylacji,
zastosowanie OZE.

Taka głęboka termomodernizacja to dla właściciela budynku jednorodzinnego koszt około 80–100 tys. zł (rysunek 2.2).

Nie jest to kwota, którą będzie w stanie pokryć każdy inwestor tylko ze środków własnych. Decydując się na termomodernizację budynku jednorodzinnego możemy skorzystać z różnych programów wsparcia oferujących preferencyjne pożyczki lub dotacje. Do najważniejszych z nich (stan na wrzesień 2018) można zaliczyć:

program priorytetowy „Czyste Powietrze” Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
system wspierania przedsięwzięć termomodernizacyjnych – Fundusz Termomodernizacji i Remontów, którego administratorem jest Bank Gospodarstwa Krajowego,
program PolREFF, czyli Polski Program Finansowania Efektywności Energetycznej w Budynkach Mieszkalnych, który, został zainicjowany i jest rozwijany przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR),
program Priorytetowy „Jawor” – poprawa efektywności energetycznej, wdrażany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie,
program „EKODOM” wdrażany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu,
programy Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz samorządów lokalnych, dofinansowujące wymianę kotłów.

Wymienione powyżej programy wsparcia pozwalają uzyskać preferencyjny kredyt a nawet dotację. Cześć z nich ma zasięg krajowy, a część, jak „Jawor” i „EKODOM” wojewódzki lub lokalny w przypadku programów gminnych lub miejskich. W Poradniku Inwestora podano więcej szczegółów na temat zasad ich działania i mechanizmów przyznawania wsparcia.

dr. inż. Szymon Firląg

Literatura:

Zamieszkane Budynki, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, GUS 2013.
Efektywność Energetyczna w Polsce Przegląd 2013, IEŚ 2014.
Przeglądu Efektywności Energetycznej w Polsce 2015, IEŚ 2016.
Ubóstwo energetyczne a efektywność energetyczna – analiza problemu i rekomendacje, InE 2013.
Efektywność energetyczna w Polsce. Przegląd 2017, IEŚ 2018.