Ściany zewnętrzne: rozwiązywanie newralgicznych detali – eliminacja mostków cieplnych

Jednym z największych problemów, które może wystąpić podczas docieplenie ścian to powstanie mostków termicznych, czyli miejsc, przez które następuje intensyfikacja przepływu ciepła (rysunek 4.12).

Mostki cieplne mogą powstać:

• przez wbudowanie w przegrody elementów o większym współczynniku przewodzenia ciepła – mostki ma- teriałowe. Przykładami takich mostków są między innymi wieńce, czy nadproża okienne, ale też metalowe łączniki mechaniczne,
• przez zmianę geometrii elementów – mostki geometryczne. Przykładami są tu naroża i

Innym podziałem mostków termicznych związanych z ich wymiarami jest ich podział na:

• mostki punktowe, gdzie ucieczka ciepła występuje na małych fragmentach elementów, jak w przypadku łączników mechanicznych lub krzyżowanie się rusztów,
• mostki liniowe, w których jeden wymiar jest dużo dłuższy od pozostałych, jak w przypadku przebicia ściany wspornikową płytą balkonową lub obrzeże okienne.

Niektóre źródła wyróżniają też mostki konwekcyjne, w miejscach, gdzie następuje obniżenie temperatury powierzchni w wyniku występowania nieszczelności, przez którą następuje ruch powietrza.

Mostki termiczne są bardzo niebezpiecznymi miejscami w obudowie budynków. Nie tylko dlatego, że są to miejsca wzmożonej ucieczki ciepła, ale przede wszystkim dlatego, że zwiększona ucieczka ciepła prowadzi do obniżenia się temperatury powierzchni przegrody, a to z kolei może prowadzić do ryzyka wystąpienia kondensacji powierzchniowej, a w skrajnych przypadkach do rozwoju grzybów pleśniowych na wychłodzonych powierzchniach (rysunek 4.13).

Straty ciepła przez mostki termiczne nie mają dużego znaczenia w przypadku budynków nieocieplonych. Ucieczka ciepła przez całą obudowę jest wtedy względnie równomierna. Znaczenia nabierają jednak wtedy, kiedy izolacyjność cieplna obudowy zewnętrznej rośnie. Wtedy następuje intensyfikacja ucieczki ciepła przez mostki termiczne – obudowa zewnętrzna budynku jest wtedy jak „ser z dziurami”. Ucieczka ciepła przez mostki termiczne w skrajnych przypadkach, mimo że stanowią niewielki procent powierzchni obudowy, może stanowić około ¼ całych strat ciepła [7]. Należy więc zadbać, aby eliminować mostki termiczne podczas ocieplania budynków.

Miejsca, w których należy zwrócić szczególną uwagę w procesie termomodernizacji budynków to miejsca połączeń elementów, czyli tzw. węzły. Są to:

• miejsca montażu stolarki – okna powinny być zamocowane w warstwie izolacji lub tak, aby izolacja nachodziła na ramy drzwiowe i okienne (szczególnie istotne to jest w miejscach nadproży) (rysunek 14). Współcześnie coraz częściej stosuje się tak zwany ciepły montaż, czyli wysunięcie stolarki w materiał izolacyjny;

• miejsca zaizolowania ścian zewnętrznych i ścian piwnicy od strony zewnętrznej oraz ścian piwnic (lub ścian fundamentowych) od strony wewnętrznej tak, aby izolacja stropu lub podłogi w piwnicy stanowiła ciągłość z izolacją ściany zewnętrznej. Nie jest to łatwe do osiągniecia w procesie termomodernizacji budynku, dlatego należy zadbać o najlepsze możliwe połączenie (rysunek 4.15);

• miejsca przebicia izolacji wspornikowymi płytami balkonowymi – w przypadku termomodernizacji płyty balkonowe należy dwustronnie ocieplić (rysunek 4.16). W przypadkach bardzo kompleksowych termomodernizacji należy rozważyć zastąpienie balkonów tradycyjnych przez balkony o konstrukcji samonośnej lub wiszące;

• miejsca połączeń ściany zewnętrznej z dachem lub stropodachem czy przy ściance kolankowej poddasza – zachowanie ciągłości izolacji (przykłady w rozdziale 5);
• nieszczelności elewacji – zlikwidowanie spękań na elewacji pozwala uniknąć infiltacji/eksfiltracji powietrza.

Można powiedzieć ogólnie, że należy zachować ciągłości izolacji wszystkich elementów konstrukcyjnych.

dr inż. Agnieszka Kaliszuk-Wietecka

Fragment publikacji „Termomodernizacja domów jednorodzinnych” pod red. dr. inż. Szymona Firlaga

Literatura

1. Wysocki K. Docieplenie budynków metodą ETICS, Wydawnictwo Kabe, 2018.
2. Wójcik R. Docieplenie budynków od wewnątrz, Grupa Medium 2018.
3. Pawłowski K. Zasady projektowania budynków energooszczędnych, Grupa Medium 2018.
4. Riedel W., Oberhaus H., Frossel F. Ochrona cieplna – systemy izolacji cieplnej – ETICS, Polcen 2011.
5. PN ISO 6946:2017–10 Komponenty budowlane i elementy budynku – Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła – Metody obliczania
6. Geryło R. Nowoczesny standard energetyczny budynków, Polcen 2015.
7. Laskowski L. Kompendium podstaw budownictwa energoefektywnego z elementami ekoprojektowania, Polcen 2017.
8. Poradnik w zakresie poprawy charakterystyki energetycznej budynków, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, Warszawa 2016.
9. Budynek o niemal zerowym zużyciu energii, Praca zbiorowa pod redakcją Jerzego Sowy, Warszawa 2017.